Hiernaast zie je ons vaandel. Is het niet aardig? Je ziet een muzikant op klompen. Dat moet Vroolijke Frans zijn. Onze Frans.
Ons koor komt uit Broek, een buurtschap van het dorp Brummen in de zuidoosthoek van de Veluwe.
Het koor is opgericht op 19 februari 1993 door een aantal bewoners van de buurtschap Broek van het dorp Brummen in het café De Vroolijke Frans aan de Knoevenoordstraat. Ze kwamen op het idee toen ze een bruidspaar toezongen en het wel erg gezellig werd. Het café – inmiddels bekend als Restaurant De Vroolijke Frans – werd jarenlang de plaats van samenkomst. Hier hielden wij in het verleden onze repetities en onze jaarlijkse afsluiting van het seizoen; Het Grintconcert. Helaas zijn de banden met deze plek nog maar flinterdun. Maar in 2023 al wel 30 jaar oud!
Het koor kent een geschiedenis vol van activiteiten. Nog niet zo lang geleden was er een treinreis waarbij op de tussenstops in Zutphen, Hengelo, Arnhem en Utrecht op de stations voor het passerende publiek werd gezongen. Ook in de trein konden de passagiers en conducteurs van het zingen genieten. Eerder waren er reizen naar Friesland, Zeeland en zelfs buitenlandse reizen. Bijvoorbeeld naar Érezée in de Ardennen voor een Kerstconcert onder het motto ‘Het kindeke Herejé in Érezée. Daar gingen misschien wel 10 kerstbomen mee, plus kerstversiering, chocolademelk, oliebollen en toiletpapier. En er was een reis naar Frankrijk, naar het kleine plaatsje Charpentry (29 inwoners) niet ver van Verdun, waar in een kerkje opgetreden zou worden. Maar het kerkje was al jaren slechts eenmaal per jaar in gebruik en moest eerst schoongemaakt worden en een beetje opgeknapt. Er gingen weer kerstbomen mee uit Nederland, lichtjes en voldoende oliebollen, glühwein en eten om een warme maaltijd te kunnen samenstellen. Het kerkje werd in Kerstsfeer opgetuigd. De gemeente zorgde ervoor dat de klok werd opgeknapt en zorgde voor reclame in de plaatselijke blaadjes. Daardoor werd er gezongen voor het uit wijde omgeving toegestroomde, vele publiek.
Twee jaar eerder, in 2007, was er ook al zoiets gebeurd. Toen reisde het koor samen met het harmonieorkest la Fraternité af naar Vienne-le-Château, in diezelfde streek om daar te repeteren en een Kerstconcert te geven in de plaatselijke kerk. Een filmploeg van Omroep Gelderland reisde mee en maakte er een tv-documentaire over. Daar is zelfs nog een Cd van verschenen.
Maar niet altijd zong het koor voor publiek. Zo ging het wel eens het bos in en zongen de leden tussen de bomen en meegenomen lampjes gewoon voor de gezelligheid voor elkaar. Of in een grote boerenschuur voor de koeien, terwijl boven over de strobalen en de koeien een trompettist zijn melodie mee toeterde. Er is opgetreden op een boot, in een kerk, op een grote kar op het marktplein en een wagenspel gemaakt. Drie maal kwam het tot een optreden met een zelfgemaakte musical, al zullen niet veel mensen kunnen navertellen waar die precies over ging. Soms waren er gezamenlijke optredens met een ander koor zoals Chic en Shanty of een orkest (het HOB of la Fraternité). Een enkele keer met een solist. De geschiedenis vermeldt ook nog deelname aan de opera ‘Dido and Aeneas’ en het toneelstuk ‘De roep van de rivier’. Er was ooit een optreden door vijf zingende kerstbomen, een imitatie ABBA en een openbare dansles met koor.
In de loop der tijd verschenen er een vijftal boekjes over de geschiedenis van het koor.
De leden waren ook gek op commissies en groepjes tijdens en na de repetities. Zo was er een groepje met langzame wandelaars en een met snellere. Een groepje met langzame en een met snellere fietsers. Een groepje dat films en toneelstukken bezocht. Een groepje dat concerten bezocht en een dat ging golfen (waarbij een jaarlijks toernooi hoorde). Enkele van die groepjes bestaan nu nog en al jaren. Maar andere zijn verdwenen zoals een commissie fotografie en de commissie kleding.
Het repertoire is in de loop der jaren heel afwisselend geweest, met zowel korte als langere stukken. Onlangs leverde een inventarisatie op dat er in het archief liefst 350 muziekbestanden zaten verdeeld over 18 talen.
Het ledenbestand is in de loop der jaren verminderd van 55 naar ongeveer 30, maar ook de tijden zijn veranderd. Veel mensen willen zich niet zo lang meer binden en het verenigingsleven is niet zo belangrijk meer als in het verleden. Bovendien zijn er nu veel meer koren in de omgeving dan er ooit zijn geweest. Maar wie weet? Kom er gerust bij. Misschien maakt u een nieuw elan mee. De geschiedenis wordt immers door onszelf gemaakt!
Nog even terug naar het begin. De eerste dirigent was een bovenmeester van een school uit een ander buurtschap, Oeken. In de loop der jaren zijn er negen dirigenten de revue gepasseerd (Adri Ruys, Cecilia Bush, opnieuw Adri, Johan Luijmes, Els van der Meij, Jan Jaap Nuiver, Ingrid Kuipers, Jettie Ouwehand en nu Alyde Touwen). Broek was in de begintijd een verzameling van slechts een stuk of acht huizen en het café had nog een achterdeel dat voor de koeien was bestemd. In het begin van de twintigste eeuw was daar een dagloner aan het werk die muziek maakte op een trekharmonica. U kon hem al op het vaandel zien. Deze man schijnt een vrolijke gast te zijn geweest en toen het café werd geopend en een naam moest hebben kwamen ze bij hem uit. Momenteel is hij in hout vereeuwigd en staat naast het huidige restaurant.
De zegswijze ‘leven als een vrolijke Frans’ is al oud. Er zijn twee verklaringen beschreven. De ene is afkomstig van een sprookje verteld door de gebroeders Grimm dat voor het eerst werd gepubliceerd in 1812 en dat ‘Vrolijke Frans’ heet. Maar er is ook nog een veel oudere bron, een schelmenroman uit 1698 met als titel ’t Kluchtige leven van vrolijke Fransje, daer in de hedendaegse ongeregeltheden en bedriegerijen naaktelijk vertoont worden’. Dit is weer een vertaling van het oorspronkelijk boek in het Frans van Du Parc uit 1643.
Dit alles ligt in het verleden. Het huidige koor is anders, minder actief met extra activiteiten. Maar ach ja, vrolijkheid kent geen tijd, toch?